Về một bài hát, nên hay không nên?
Một bài viết trên liên mạng tin tức nói rằng khối 8406 (phong trào dân chủ tại quốc nội) nhận ca khúc “Dậy mà đi” làm bài hát chính thức của phong trào. Cuộc tranh luận về việc đó đã vỡ ra, bắt đầu sôi động, nóng bỏng, và có thể sẽ bị đối phương khai thác với dụng ý phân hóa hàng ngũ của những người đấu tranh.
Xuất xứ của bài “Dậy mà đi” ra sao? Tác giả là ai? Nó xuất hiện từ bao giờ? Tại sao nên dùng hay không nên dùng?
Trước hết, tác giả bài hát “Dậy mà đi” là Tôn-thất Lập, không phải Phạm Trọng Cầu hay ai khác như có người ghi nhầm. Lời ca của bài hát phổ từ bốn câu đầu, bài thơ “Dậy mà đi” của Tố Hữu, viết năm 1941, in trong tập thơ “Từ ấy”, xuất bản năm 1946.
Ca khúc “Dậy mà đi” ra đời trong chiến dịch 1966-67, để chuẩn bị cho cuộc Tổng công kích 1968, lấy thơ Tố Hữu làm định hướng chính trị (như bài “Tự nguyện” của Trương Quốc Khánh, “Dậy mà đi” của Tôn-thất Lập) và tất cả đều qua tay Lưu Hữu Phước đãi lọc, có khi trau chuốt thêm. Khi viết bài này Tôn-thất Lập ký tên “Nguyễn Xuân Tân”. Sau 1975, Tôn-thất Lập ghi tên “Nguyễn Xuân Tân” trong tiểu sử, là một trong những bút hiệu đắc ý của anh ta, sáng tác để khích động phong trào sinh viên miền Nam Nam
Bài thơ “Dậy mà đi” của Tố Hữu, nguyên văn như sau:
Dậy mà đi! Dậy mà đi!
Đừng tiếc nữa, can chi mà tiếc mãi ?
Ai chiến thắng mà không hề chiến bại
Ai nên khôn mà chẳng dại đôi lần ?
Huống đường đi còn lắm bước gian truân
Đây chưa phải trận sau cùng chiến đấu!
Thì đứng dậy, xoa tay và tự bảo:
Chỉ còn đây sức lực hãy còn đây!
Lòng không nghèo tin tưởng ở tương lai
Chân có ngã thì đứng lên, lại bước.
Thua ván này, ta đem bầy ván khác,
Có can chi, miễn được cuộc sau cùng
Dậy mà đi, hy vọng sẽ thành công
Rút kinh nghiệm ở bao lần thất bại:
Một lần ngã là một lần bớt dại
Để thêm khôn một chút nữa trong người.
Dậy mà đi, hỡi bạn dân nghèo ơi!
(Tháng 5-1941)
Lời ca của Tôn Thất Lập:
Dậy mà đi. Dậy mà đi.
Ai chiến thắng không hề chiến bại?
Ai nên khôn không khốn một lần?
Dậy mà đi. Dậy mà đi.
Dậy mà đi hỡi đồng bào ơi!
Đừng tiếc nữa can chi khóc mãi.
Dậy mà đi núi sông đang chờ.
Dậy mà đi. Dậy mà đi.
Dậy mà đi hỡi đồng bào ơi!
Bao nhiêu năm qua dân ta sống không nhà.
Bao nhiêu năm qua dân ta chết xa nhà.
Dậy mà đi. Dậy mà đi.
Dậy mà đi hỡi đồng bào ơi!
Trong 21 năm của cuộc chiến tự vệ chống lại sự bành trướng của cộng sản quốc tế, Miền Nam đã “vướng” rất nhiều bài hát của Lưu Hữu Phước, kể cả bài Quốc ca và Hồn tử sĩ (nhạc nền cho phút mặc niệm trong nghi lễ), ngoài các bài sử ca như Bạch đằng giang, Ải Chi lăng, Hội nghị Diên Hồng,.. Trong khi đó, bài hát chính thức của MTGPMN, là “Giải phóng miền Nam” cũng của Lưu Hữu Phước, ký tên “Huỳnh Minh Liêng” (tức Hoàng Mai Lưu, sau bị đọc nhầm là Huỳnh Minh Siêng). Lưu Hữu Phước là tác giả của hai bài hát chào cờ của hai phe đối nghịch!
Quốc hội khoá 2 của đệ nhất Cộng hoà đã nhận dự thảo tu chính Quốc ca, dùng bài “Việt Nam minh châu trời Đông” để thay thế bài của Lưu Hữu Phước . Việc chưa ngã ngũ thì đệ nhất Cộng hoà sụp đổ, hỗn loạn, đảo chánh liên miên, “Quốc ca” trở thành chuyện nhỏ, ít ai quan tâm, ngoại trừ việc sửa lại nửa câu đầu bằng lời cũ của “Tiếng gọi sinh viên”: “đứng lên đáp lời sông núi” thay vì “quốc gia đến ngày giải phóng.” Gọi là sửa, nhưng kỳ thực là lấy lại lời ca của Hoàng Mai Lưu (Huỳnh Văn Tiểng, Mai Văn Bộ, Lưu Hữu Phước); và chỉ sửa nửa vời khiến hai câu đầu bị lạc vận. Câu đầu “đáp lời sông núi” không đi với câu kế, “đồng lòng cùng đi hy sinh thiết gì thân sống”!
Nhưng đó là chuyện xưa, trong cuộc chiến tranh cài răng lược, trong trạng thái xôi đậu, da beo, địch và ta lẫn lộn. Bây giờ trạng thái lẫn lộn không còn nữa. Cán bộ nằm vùng đã công khai ra mặt, kể công, chia chác. Nhân dân bị áp bức, người thì đã bỏ nước ra đi, kẻ ở lại nếu không mạnh dạn chống đối thì thờ ơ không hợp tác. Những bài hát thời giả dạng sinh viên để cướp chính quyền nay đã được các tác giả minh danh nhận làm công trạng của họ. Ai ở đâu ở đó, giai đoạn trá nguỵ nhập nhằng đã qua.
Lai lịch của bài hát “Dậy mà đi” không còn huyền ảo, mù mờ nữa: rất minh bạch, nó là bài hát của Mặt Trận Giải Phóng Miền Nam
Nó, bài “Dậy mà đi” là niềm đau của dân tộc; là cáo trạng của một sự lường gạt tri thức; là vết hằn của một lớp người từng bị nó dẫn dụ xuống đường, nổi dậy để tiêu diệt tự do của chính mình, và lôi cả nước vào vòng ô nhục, quẫn bách. Nó, đã góp phần dựng nên cái bạo quyền mà chúng ta đang vận động để giải thể.
Cái gì của bạo chúa hãy trả lại cho bạo chúa. Chúng ta có hàng mấy mươi nhạc sĩ ưu tú ở hải ngoại và quốc nội. Hưởng ứng những lời kêu gọi gióng lên khắp nơi, từ Văn Bút, Hưng Ca, Hội Nhà Văn Lưu Vong, Diễn đàn Phố Nắng,.. chỉ trong vòng 10 ngày, tôi đã trông thấy hơn hai mươi ca khúc viết cho Cách mạng hoa lài Việt Nam ra đời, với Nguyệt Ánh (3 bài), Việt Dzũng (2 bài), Việt Phương (2 bài), Linh Phương (2 bài, một bài phổ thơ Lê Thị Công Nhân), Lê Hữu Mục, Viễn Phương, Nguyễn Văn Thành, Nguyễn Lạc Việt,..
Dòng ca nhạc đấu tranh của người Việt bừng bừng sức sống. Chúng ta đã có cái mới phong phú và đa dạng. Đã đổi mới, hãy đổi mới toàn diện.
(Nguyễn Hữu Nghĩa )
Tôn Thất Lập: cán bộ tuyên huấn cộng sản
Tôn Thất Lập là sinh viên khóa 3 Sư Phạm thuộc đại học Huế, là một cán bộ hoạt động nội thành. Cuối thập niên 60, Tôn Thất Lập được đưa vào Sài Gòn với lý do lấy vài lớp ở trường Luật, nhưng mục tiêu là để tăng cường cho sinh hoạt tại Sài Gòn của phong trào SinhViên Tranh Đấu, với Hội Liên Hiệp Thanh Niên Sinh Viên Học Sinh Giải Phóng làm hậu thuẫn. Hội này là do Đoàn Thanh Niên cộng sản HCM đẻ ra để thu nạp đoàn viên trước khi đưa vào thành đảng viên cộng sản. Cùng thời với Tôn Thất Lập là các sinh viên Lê Văn Nuôi, Huỳnh Tấn Mẫm, Phạm Xuân Tể, Trần Luyến, Nguyễn Minh Triết,... Nguyễn Minh Triết là chủ tịch nhà nước CSVN hiện nay. Rồi Tôn Thất Lập vào bưng, được đưa ra Hà Nội dự khóa huấn luyện tuyên huấn, sau đó trở về phục vụ trong Chính Phủ Lâm Thời Cộng Hòa Miền Nam Việt Nam Paris
Sau ngày 30 tháng Tư năm 1975 tang thương, Trần Luyến phục vụ ngành phản gián của Việt cộng để chỉ điểm thành phần chống cộng của miền Nam, và Tôn Thất Lập trở về nước, tiếp tục hoạt động trong ngành tuyên huấn, hội Âm Nhạc Giải Phóng và Hội Nhạc Sĩ Việt Nam cho đến hôm nay.
Cùng là nhạc sĩ sáng tác các bài hát chống chiến tranh, nhưng tại sao Tôn Thất Lập được chế độ trọng dụng hơn ?
Tôn Thất Lập, vốn là người rất thuần bản chất cộng sản. Cao điểm là bài hát "Hát Cho Dân Tôi Nghe" được sáng tác vào năm 1967, Hát Cho Dân Tôi Nghe cũng là tên gọi phong trào của thanh niên cộng sản vào cuối thập niên 60 đầu 70:
Hát cho dân tôi nghe, tiếng hát tung cờ ngày nào.
Hát cho đêm thiên thu, lửa cháy bên trại giặc thù.
Hát âm u trong đêm, muôn cánh tay đang dậy lên.
Hát cho anh công nhân, xiềng xích như mây tan hoang.
Hát cho anh nông dân, bỏ cày theo tiếng loa vang.
Tôn Thất Lập thôi thúc thanh niên miền Nam Paris , Tôn thất Lập mang theo công tác gieo mầm "chống Mỹ" trong giới sinh viên Việt Nam
Làm Ðược Gì và Ðược Làm Gì?
Ðảng cộng sản Việt Nam đến lúc cần đến sự tiếp tay của thanh niên và trí thức hải ngoại trở về "xây dựng tổ quốc", "đồng hành với dân tộc", nên một lần nữa lại đưa các cán bộ tuyên huấn ra hải ngoại. Bắt đầu từ cuối thập niên 90, Tôn Thất Lập cùng với đoàn giao lưu văn hóa đã lên đường sang Âu Châu phát động phong trào "Về Nguồn", "xây dựng Tổ Quốc", "xóa bỏ hận thù",... Ở quê nhà, bài hát Dậy Mà Ði lại được vang lên khắp nơi. Các cán bộ xung kích thời "kháng chiến chống Mỹ" lại được sử dụng như một mũi xung kích mới, là cất lên "lời réo gọi của Tổ Quốc",... Năm 2001, dĩa hát Dậy Mà Ði được xuất bản với những bài hát được sáng tác thời sinh viên xuống đường chống chính phủ miền Nam
Trong lúc ấy, Việt cộng đang muốn củng cố Ðoàn Thanh Niên cộng sản HCM và cũng nhân dịp này khơi dậy lòng yêu nước trong giới sinh viên, cũng sử dụng bài hát Dậy Mà Ði cùng với nhiều bài khác trong tập "Hát Cho Dân Tôi Nghe" của nhóm "Sinh Viên Tranh Ðấu chống Mỹ" trước đây. Các hệ thống truyền hình, truyền thanh và Internet của đảng cộng sản Việt Nam vang lên bài hát Dậy Mà Ði và giương lên cờ đỏ của đảng cộng sản Việt Nam
Sinh viên Hà Nội và Sài Gòn xuống đường chống Trung Cộng cũng cầm cờ đỏ, cũng hát Dậy Mà Ði.
Gậy ông chưa biết sẽ đập lưng ai?
Xin mời nghe ca khúc “Dậy mà đi” (Người Việt Hải Ngoại version) do Nguyệt Ánh và Việt Dzũng trình bày dưới đây: